Buradaki asıl konu, bir kelime ve bu kelimenin çevirileridir. Kelimemiz “Kyrios” dur. Bu kelime, toplumda saygı ve konum anlamına gelen ünvandır. Bu kelime genelde “Efendi” olarak çevrilse de “Sahip” gibi başka şekillerde de çevrilebilmektedir.
Kutsal Kitap’ta bu kelime İsa için kullanıldığı zaman “Rab” olarak çevrilirken başka insanlar için kullanıldığında ise farklı şekillerde çevriliyor.
Örneğin Matta 20.bölüm 8.ayet’e bakalım:
“Akşam olunca, bağın sahibi kâhyasına, ‘İşçileri çağır’ dedi. ‘Sonuncudan başlayarak ilkine kadar, hepsine ücretlerini ver.’
Bu ayette bağın sahibini ifade ederken “Sahip” olarak çevrilen kelime “Kyrios” kelimesidir. Burada kitabı çeviren kişilere soracağım soru şu olurdu:
“Burayı neden “bağın rabbi” olarak çevirmediniz?
Başka bir örnek daha verelim. 1.Petrus bölümünde İbrahim ve Sara’dan örnek verilir. Bu ayetteki kelimeleri inceleyelim:
Örneğin Sara İbrahim'i “Efendim” diye çağırır, sözünü dinlerdi.
1.Petrus 3:6
Bu ayettin Grekçe metnine bakalım.
.png)
Sara, İbrahim’e “Kyrion” der. O halde kitabı çeviren ekibe tekrardan sormak isterdim. Burada neden “Rabbim” olarak çevirmediniz? Bu kelime neden sadece İsa’ya denildiği zaman “Rab” olarak çevriliyor? Tanrı’ya bunun için hesap vermeyeceğinizi mi düşünüyorsunuz?
Burada aynı kelimenin bilerek "Kyrios" ve "Kyrion" formunu göstermek istedim çünkü bu konuda gelen itirazlarda hangi kelime ile konuyu açıklamaya çalıştıysam yine aynı kelimenin farklı formunu göstererek sanki farklı bir konudan bahsediyormuşum gibi itiraz edenler oluyor. Bu yüzden her iki formda da bu kelimenin, Tanrı dışındaki insanlar için de kullanılabildiğini göstermek istedim.
Tesliscilerden gelebilecek olası itirazlara bakalım:
İtiraz 1: “İsa zaten Tanrı olduğu için onu öyle çevirmelerinde sorun yok.”
Cevap: “İsa zaten Tanrıysa böyle bir hileye başvurmalarına da gerek kalmazdı.”
İtiraz 2: “Rab kelimesi zaten etimolojik kökeni itibarıyla ‘Efendi’ demektir. Bu yüzden çeviride herhangi bir art niyet bulunmamaktadır.”
Cevap: “Türkiye’de ortalama bir vatandaşın ‘Rab’ kelimesinden anladığı şey Yaratıcıdır. Bu, toplum içerisinde doğru bilinen yanlışlardan bir tanesidir. Kiliselerde bile insanlar “Bak gördün mü? İsa’ya rab deniyor demek ki o Tanrı’dır” diyebiliyorsa bu demektir ki bu konu Kutsal Kitabı Türkçeye çevirenler tarafından istismar edilmiştir.